Thiền Sư Trí Nhàn
Thiền sư Trí Nhàn ở Hương
Nghiêm trong hội Qui Sơn Linh Hựu, tham học ở Bá Trượng Thiền sư.
Sư là bậc tuyệt thế thông minh, phàm hỏi một, trả lời đến mười ...
Thế mà khi Tổ Qui Sơn hỏi :"Ta nghe ông là người thông minh lanh
lợi, ư hiểu thức tưởng cội gốc sanh tử. Giờ đây thử nói một câu
khi cha mẹ chưa sanh ?"... th́ tâm thần mờ mịt, chả biết trả lời
ra sao ... Sư bèn trở về liêu đem những sách vở đă học mà đọc lại từ
đầu chí cuối, mong t́m được câu trả lời ... Nhưng rốt cuộc cũng
chẳng t́m thấy ! ... Chán nản, Sư liền than :"Toàn là bánh vẽ,
chẳng thể nào ăn vô !". Nhiều lần Sư khẩn cầu Tổ Qui Sơn nói ra cho
biết, th́ Tổ Qui Sơn trả lời :"Nếu ta nói ra cho ngươi biết, nhất
định sau nầy ngươi sẽ mắng ta, v́ đó là cái biết của ta, không ăn
thua ǵ đến ngươi cả !". Sư tức ḿnh đem tất cả kinh luận ra
đốt hết, và nói :"Đời này chẳng học Phật pháp nữa, chỉ làm tăng
thường làm việc cơm cháo, khỏi nhọc tâm thần
!". Nói rồi Sư từ
giă Thiền sư Qui Sơn qua đất Nam Dương ở chỗ di tích Quốc Sư
Tuệ Trung. Một hôm, nhân đi cuốc cỏ trên núi, vô ư liệng một
miếng miểng sành trúng vào thân cây trúc, liền nghe phát ra một
tiếng ngân lạ lùng ... bỗng khoát nhiên đại ngộ ! Sư vội vàng trở về
tắm gội, đốt hương ngưỡng vọng về Tổ Qui Sơn mà rằng :"Ḥa thượng
thật là bậc đại từ, ân Ngài c̣n hơn cha mẹ sinh thành. Nếu lúc
trước v́ ta mà Ngài nói ra, th́ ngày nay ta sao được sự đắc ngộ nầy
?" ...
Liền đó, Thiền Sư làm bài tụng :
Nhất kích vong
sở tri
Cánh bất giả tu
tŕ
Động dung dương cổ
lộ
Bất đọa thiểu nhiên
cơ
Xứ xứ vô tung
tích
Thinh sắc ngoại oai
nghi
Chư nhân đạt đạo
giả
Hàm ngôn thượng thượng cơ.
Dịch nghĩa :
Một tiếng quên sở
tri
Chẳng cần phải tu
tŕ
Đổi sắc bày đường
xưa
Chẳng rơi cơ lặng
yên
Nơi nơi không dấu
vết
Oai nghi ngoài sắc
thinh
Những người bậc đạt
đạo
Đều gọi thượng thượng cơ. |